Geschiedenis van de luchtwachttoren

De luchtwachttoren 5C1 is gebouwd op een kunstduin aan het Zwarte Pad te Scheveningen. Het kunstduin is gemaakt met een gedeelte van het puin als gevolg van het desastreuze bombardement op het Bezuidenhout te Den Haag van 3 maart 1945 door de geallieerden in een poging de V2 raketten te vernietigen.
Kort na de tweede wereldoorlog is het puin gebruikt om het kunstduin aan te leggen. Tot 2003 heeft het duin, met de toren er op, er min of meer als onderstaande foto uitgezien.

Bovenstaande foto is gemaakt door een fotograaf van de Werkelozenzorg.
Jaar onbekend.

Omdat in de beginjaren van de radar de techniek niet in staat was om laagvliegende vliegtuigen te ontdekken, zijn er in Nederland 276 luchtwachttorens gebouwd. De torens waren meestal van het "raat type". Er zijn 21 luchtwachttorens die de tand des tijds hebben overleeft; 19 daarvan hebben een raat constructie.
De enige uitzonderingen hierop zijn de luchtwachttorens te Scheveningen en Oude Wetering die van bakstenen gemaakt zijn.

Ontwerp tekening luchtwachttoren 1953

Een paar voorbeelden van overgebleven luchtwachttorens in Nederland

Oudemirdum		Aardenburg (Eede)		Scheveningen

 
Foto gemaakt rond 1957 door Jan Stegeman.
Op voorgrond het netten boetveld en op de achtergrond de luchtwachttoren.

Waarnemers keken via kijkers of er vliegtuigen aankwamen en gaven dan een sector door waar het vliegtuig zich bevond.

Nehome verrekijker opstelling		Voorbeeld van een sectornummer te Scheveningen

Tot 1964 is de toren in gebruik geweest, het jaar dat het Korps Luchtwachtdienst werd opgeheven.

Vanaf dat moment is de toren gebruikt door de Commissie van Proefneming, onderdeel van het ministerie van Defensie. Zij deden onderzoek naar de gedragingen van munitie dat werd afgeschoten vanaf de Waalsdorpervlakte te Den Haag.

In 1973 zijn de stappen ondernomen om er een meteorologisch station te vestigen. De reden hiervoor was dat mijn waarnemingen ten behoeve van atmosferische ontladingen op de Gevers Deynootweg ernstig verstoord werden door de nieuwe tram verbinding die toen werd aangelegd. De luchtwachttoren lag ver genoeg van de storingsbron en was tevens een mooie vrije locatie voor het doen van meteorologische waarnemingen. (zie meteostation).

In februari 1989 is daar het Nederlandse radiobaken bij gekomen ter ondersteuning van het propagatie onderzoek. Dit radiobaken vormt een keten van noord Scandinavië tot de Pyreneeën en is nog steeds actief.

In april 2009 is de luchtwachttoren een monument geworden van de Gemeente Den Haag.